Σάββατο 26 Μαρτίου 2016

Tablet στο σχολείο: "υπέρ" ή "κατά";

Η αλήθεια είναι ότι, πολύ συχνά, οι αλλαγές, μας βρίσκουν κάπως αμήχανους στο να εκμεταλλευτούμε άμεσα τα θετικά τους στοιχεία, με αποτέλεσμα να περιοριζόμαστε μόνο σε διαλόγους που καταλήγουν σε "υπέρ" ή "κατά", τα οποία, κάθε άλλο παρά προετοιμάζουν "γέφυρες" για πιο δημιουργικούς συνδυασμούς που θα αξιοποιούν ευκαιρίες ταυτόχρονα με το να διαχειρίζονται μελλοντικούς "κινδύνους"... Κάπως έτσι φαίνεται ότι είναι τα πράγματα και στην περίπτωση που εξετάζουμε εδώ.

Σε αυτό το άρθρο λοιπόν, παρουσιάζουμε μια προσωπική άποψη, η οποία αναφέρεται στη χρήση των τεχνολογικών μέσων και περισσότερο του "tablet" στα σχολεία. Αφορά κυρίως τα παιδιά που πηγαίνουν στο δημοτικό σχολείο και απαντά σε απορίες γονέων.

Τεχνολογία, χρήσεις και "κίνδυνοι":

Θυμάμαι την εποχή που πήγαινα στο δημοτικό, όπου με μεγάλο ενθουσιασμό, οι γονείς μας, μας έστελναν να παρακολουθήσουμε μαθήματα Η/Υ. Βέβαια, οι ασπρόμαυρες οθόνες του "ντος", προφανώς δεν θεωρούνταν τόσο επικίνδυνα ..."σαγηνευτικές" ή "εθιστικές" για τους μαθητές: χρησιμοποιώντας τον ηλεκτρονικό υπολογιστή, μπορούσες να δακτυλογραφήσεις όμορφα κείμενα, να αποθηκεύεις και να οργανώνεις τα δεδομένα σου σε δισκέτες και να κάνεις μερικά σχέδια σε προγράμματα ζωγραφικής... Όταν το ίντερνετ κυριάρχησε, ήμουν ήδη στο πανεπιστήμιο και για 'μας ήταν ένα μέσον που διεύρυνε κυριολεκτικά τους ορίζοντές μας, καθώς μας βοηθούσε στην αναζήτηση των απαραίτητων πληροφοριών για να εμβαθύνουμε τη γνώση μας...

Μερικά χρόνια πριν, τα όρια φαίνεται ότι ήταν πιο σαφή: ο Η/Υ ήταν εκπαιδευτικό "εργαλείο", απαραίτητο μεν σε κάθε σπίτι, ωστόσο δεν έπαυε να είναι και ένα περιουσιακό στοιχείο, μάλιστα όχι από εκείνα που εύκολα μπορούσε να αποκτήσει μια μέση οικογένεια και οι παιχνιδομηχανές ήταν μόνο παιχνιδομηχανές. Οι κανόνες για τα παιδιά, σε σχέση με αυτά τα μέσα, στο σπίτι, αφορούσαν το να μη το "παρακάνουμε" βλέποντας πολλή τηλεόραση ή παίζοντας πολύ "playstation": οι γονείς μας, προσπαθούσαν να μας προειδοποιήσουν για τον κίνδυνο να "χαλάσουν τα μάτια μας" ή εξέφραζαν ανησυχίες για τα βίαια παιχνίδια "καράτε" που παίζαμε. Η αλήθεια όμως, ήταν ότι, όπως σήμερα, όποιος είχε "ηλεκτρονικά" στο σπίτι του ή έφερνε κάτι καινούργιο στο σχολείο, αποτελούσε το επίκεντρο της παρέας! Αυτό όμως, δεν είναι επίσης μια διαδικασία της "κοινωνικοποίησης"; Πόσες συζητήσεις και ανταλλαγές πληροφοριών γίνονται σε σχέση με τα ηλεκτρονικά παιχνίδια και πόσο γρήγορα ρέουν οι νέες γνώσεις σε σχέση με αυτά; Μπορεί να έχει αλλάξει ο τρόπος που τα παιδιά αλληλεπιδρούν ή παίζουν μεταξύ τους, όμως η επικοινωνία εξακολουθεί να υπάρχει, αντίθετα, αρκετές φορές βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο απομόνωσης τα άτομα που δεν χειρίζονται τις νέες τεχνολογίες...

Μάλιστα, τα "tablet", ακόμη κι αν μας φέρνουν σε αμηχανία, αφού δεν μπορούμε να ελέγξουμε ακριβώς με τι θα ασχοληθούν τα παιδιά χρησιμοποιώντας τα και ποιες επιπτώσεις στην ανάπτυξη τους θα έχει η μακροχρόνια καθημερινή χρήση τους, δεν θα μπορούσαν να "εξοριστούν" εντελώς από την εκπαίδευση, αφού μπαίνουν στο ίντερνετ, είναι φωτογραφικές μηχανές, μπορούν να περιέχουν σχολικά βοηθήματα... Το tablet, είναι μια διαφορετική κατηγορία, η οποία μάλιστα δεν έχει αποτιμηθεί ακόμη σε σχέση με το αν μπορεί να αποτελέσει εκπαιδευτικό εργαλείο, αφού θα μπορούσε να περιέχει τα σχολικά βιβλία σε ψηφιακή μορφή. Αντίθετα, το ενδεχόμενο που ερευνάται κι έχει αρχίσει μάλιστα και η εφαρμογή του σε κάποιες περιπτώσεις, είναι η...

...διεύρυνση της χρήσης tablet στο σχολείο:

Τα επιχειρήματα υπέρ:
  • Η χρήση "tablet", εξοικειώνει τα παιδιά με τη χρήση της τεχνολογίας,
  • μπορεί να μειώσει το βάρος από τα βιβλία αφού μπορούν να υπάρχει η σχολική ύλη σε ηλεκτρονική μορφή,
  • η πλοήγηση των κειμένων γίνεται πολύ εύκολα,
  • τα παιδιά βρίσκουν ενδιαφέρουσα τη χρήση του.
Τα επιχειρήματα κατά:
  • Το "tablet", είναι πιο κουραστικό για τα μάτια σε σχέση με το βιβλίο,
  • δεν δίνει την αίσθηση του όγκου της ύλης, δεν επιτρέπει τις κλασικές σημειώσεις, υπογραμμίσεις και ξεφύλλισμα τα οποία βοηθούν πολύ την κατανόηση των κειμένων,
  • δεν βοηθά τα παιδιά να γράφουν σωστά και με ορθογραφία και κάποιες έρευνες υποστηρίζουν ότι, με τη χρήση του "tablet", ατονούν οι λεπτές κινήσεις όπως το κόψιμο με ψαλίδι,
  • αποσπά την προσοχή των μαθητών, επειδή περιέχει παιχνίδια.
Ωστόσο (κι αυτό είναι εξίσου σημαντικό με το να υποστηρίζουμε το "βιβλίο" έναντι του "tablet"), ακόμη κι εμείς που έχουμε μάθει να μαθαίνουμε με τον "παραδοσιακό" τρόπο, δηλαδή με το βιβλίο, και το προτιμάμε ξεκάθαρα όταν θέλουμε να μελετήσουμε κάτι (και μπορούμε να απαριθμήσουμε τα πλεονεκτήματα του), δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι, ένας νέος τρόπος μάθησης μέσω της τεχνολογίας, δεν θα μπορούσε να βοηθήσει περισσότερο κάποιους άλλους τύπους μαθητών.

Είναι, τελικά, ένα θέμα που μπορεί να ρυθμιστεί από το σχολικό κανονισμό;

Δεν άκουσα ποτέ ότι θα έπρεπε να ...καταργηθούν οι υπολογιστές στις δημόσιες υπηρεσίες και να επιστρέψουμε σε ..."πατροπαράδοτες" μεθόδους γραφής και οργάνωσης, επειδή είναι κοινό μυστικό ότι υπάρχουν υπάλληλοι που ασχολούνται με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή παίζουν "πασιέντζες"! Η χρήση του κάθε μέσου, επαφίεται στην παιδεία και την υπευθυνότητα αυτού που το χρησιμοποιεί...

Είναι κάτι που μπορούμε και θα πρέπει λοιπόν, να αυξήσουμε την ενημέρωση των παιδιών και να τους μάθουμε την υπεύθυνη χρήση της τεχνολογίας. Η αλήθεια όμως, είναι ότι είναι πιο δύσκολο να ρυθμιστεί από το σχολικό κανονισμό το αν θα πρέπει ή όχι, οι μαθητές, να έχουν μαζί τους το "tablet" στο διάλειμμα ή στις εξωσχολικές δραστηριότητες: το tablet δεν είναι ούτε "κινητό τηλέφωνο" ούτε ένα απλό "παιχνίδι", ώστε να αντιμετωπιστεί όπως το ένα ή το άλλο. Η χρήση του, μέσα στην τάξη, σαφώς απαγορεύεται όταν πρόκειται για τα παιχνίδια που περιέχει, αλλά τι γίνεται στο διάλειμμα ή στην εκδρομή;

Προς το παρόν, ο κανόνας μπορεί να μπει μόνο από το σπίτι: οι γονείς, ανάλογα με τα δικά τους βιώματα και τις γνώμες, είναι εκείνοι που πρέπει να αποφασίζουν το σε ποια ηλικία και σε ποιους χώρους (σπίτι ή σπίτι φίλων, διάλειμμα, εκδρομή) επιτρέπεται να παιδιά τους να έχουν μαζί τους το "tablet" κι αυτό, όχι μόνο επειδή, προφανώς, είναι οι αρμόδιοι να θέσουν τα όρια στο χρόνο και τον τρόπο χρήσης του από τα παιδιά τους, αλλά και επειδή αποτελεί ένα περιουσιακό στοιχείο, το οποίο δεν μπορούν να έχουν όλα τα παιδιά. Ωστόσο, φαίνεται ότι και κάποιοι γονείς, που φοβούνται ότι τα παιδιά τους περνούν πολύ χρόνο με το tablet και το παίρνουν παντού μαζί τους επειδή έτσι κάνουν οι φίλοι τους, θα επιθυμούσαν από τους δασκάλους να θέσουν όρια για όλα τα παιδιά. Κάτι τέτοιο όμως, θα ήταν πολύ δύσκολο εκτός της τάξης. Κι αφού αυτά τα χαρακτηριστικά έχει η εποχή που ζούμε, αρκετές από τις συγκρούσεις μεταξύ γονέων-παιδιών, δασκάλων-μαθητών, γονέων-δασκάλων, είναι ανώφελες. Αντίθετα, θα πρέπει να βρούμε περισσότερους τρόπους ώστε να εκμεταλλευτούμε θετικά το ενδιαφέρον και την εξοικείωση των παιδιών με την τεχνολογία.

Και να μην ξεχνάμε ότι, η απαγόρευση εξιδανικεύει πολλά αντικείμενα αλλά και ότι, τα παιδιά μιμούνται τους μεγαλύτερους, όταν εκείνοι δείχνουν πόσο χαλαρά νιώθουν παίρνοντας στα χέρια τους το tablet για να ψυχαγωγηθούν ή να επισκεφτούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. μετά τη δουλειά...

Κάθε "πρόβλημα" είναι "πρόκληση"!

Τα παιδιά έχουν δικαίωμα να γνωρίζουν τις δυνατότητες που προσφέρουν οι νέες τεχνολογίες, χωρίς να αποκλείεται και η ψυχαγωγία αλλά και χωρίς να περιορίζονται σε αυτή μόνο. Και εκεί θα φανεί η ετοιμότητά μας ως ενηλίκων: να πάμε με το "ρεύμα", να δείξουμε στα παιδιά περισσότερους δρόμους και να τα δεσμεύσουμε σε περισσότερες ευθύνες σε σχέση με τη μάθησή τους από αυτά τα μέσα. Κι ακόμη κι αν υπάρχει ο "φόβος" για τον "εθισμό" στις "οθόνες", αντί να τα κάνουμε να νιώθουν "αποκομμένα από τον κόσμο"*, στον ελεύθερο χρόνο τους, που έτσι κι αλλιώς είναι περιορισμένος, μπορούμε να βρούμε χρόνο για εξίσου ενδιαφέρουσες δραστηριότητες στη φύση. Αφού τα σημερινά παιδιά λοιπόν, περνάνε χρόνο με τα τεχνολογικά μέσα και μάλιστα το απολαμβάνουν, μπορούν και οι δάσκαλοι στο σχολείο να δίνουν πιο πολλές εργασίες αναζήτησης πληροφοριών! Έτσι συνδυάζεται ο δημιουργικός χρόνος της "πλοήγησης" στο tablet με το "μολύβι" και το "χαρτί", τη γραπτή έκφραση, τη σύνθεση και ανάλυση των πληροφοριών, τις σημειώσεις των πηγών, τη συνεργασία για την ανταλλαγή πηγών και πληροφοριών...

Κι όταν τα παιδιά μεγαλώσουν, τότε θα μπορούν πραγματικά να επιλέξουν τελικά το ποια "απόσταση" θα κρατήσουν από τα μέσα αυτά. Αλλά, προκειμένου αυτή η επιλογή να είναι συνειδητή, θα πρέπει να προσέξουμε από νωρίς τις επαφές τους και τα στοιχεία που δίνουμε γι' αυτά ή που δίνουν εκείνα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Όλων των ειδών οι επιλογές, έχουν από ένα μείγμα πλεονεκτημάτων και μειονεκτημάτων, τα οποία μαθαίνουμε να διαχειριζόμαστε και να υποστηρίζουμε αφού τις πάρουμε και μέχρι να αποφασίσουμε να τις αλλάξουμε, επειδή συμβαίνει κάποιες φορές να αλλάζει η "ζυγαριά"...


Χ. Κ.

* Έτσι είχα νιώσει όταν ήμουν στην ηλικία 15-16 και οι γονείς μου, σε έναν καβγά, μου είχαν πάρει το κινητό μου τηλέφωνο (τότε ήταν της μόδας τα "μηνύματα" στα κινητά τηλέφωνα)...

1 σχόλιο:

  1. Το άρθρο αυτό, είχε δημοσιευθεί, με αφορμή σχετική συζήτηση που είχε πραγματοποιηθεί κατά τη διάρκεια σχολικής διάλεξης. Τελικά, το αρμόδιο Υπουργείο, πρόσφατα απαγόρευσε τη χρήση προσωπικών κινητών, tablets και laptops, αφού τα σχολεία διαθέτουν τεχνολογικά μέσα που χρησιμοποιούνται υπό την εποπτεία των εκπαιδευτικών, κατά τη διάρκεια των μαθημάτων. Αυτή ήταν μια απαραίτητη ρύθμιση που βάζει τέλος στην αμηχανία και στο να δρούμε ανάλογα με τις προσωπικές μας απόψεις. Άλλωστε, η εποπτεία είναι ένας πού σημαντικός παράγοντας στη χρήση της τεχνολογίας από παιδιά...

    ΑπάντησηΔιαγραφή