"Γιατί νιώθω ένα κενό;"

Τι εννοούμε όταν λέμε ότι νιώθουμε "ένα κενό";
Πότε φταίνε "άλλοι" γι΄αυτό;

Πώς μπορούμε να βγούμε από αυτήν τη δυσάρεστη κατάσταση;

Αρκεί η επίσκεψη σε έναν ψυχολόγο, ώστε να αποκατασταθούν οι θετικές σκέψεις και να ανακαλύψουμε το "νόημα της ζωής";

Κενό... Δηλαδή, αδιαφορία... Απουσία συναισθήματος και "χρώματος", απουσία νοήματος και κινήτρων, απουσία θετικών σκέψεων, απουσία πίστης ότι μας αναλογούν περισσότερα θετικά πράγματα... Κενό... Δηλαδή, έλλειψη ευχαρίστησης και επένδυσης, έλλειψη ανθρώπων που αγαπάμε και μοιραζόμαστε πράγματα, σκέψεις και συναισθήματα μαζί τους... Κενό, δηλαδή, ένα αίσθημα σαν κάτι να είναι άδειο, κάτι, περίπου κοντά στα σπλάχνα και στο στομάχι... Κενό, δηλαδή, απουσία εμπιστοσύνης και αρνητική προδιάθεση για το μέλλον, κάτι, σαν βροχή χωρίς ουράνιο τόξο...

Συχνά, αφήνουμε πίσω μας ή απορρίπτουμε ανθρώπους, συναισθήματα και συνήθειες, χωρίς να προσπαθούμε να γεμίσουμε το κενό που αφήνουν τα βιώματα και οι αναμνήσεις που αποκλείουμε, αλλά και οι ανάγκες που αυτά μας καλύπτουν. Νομίζουμε, ότι θα βρούμε μόνοι μας την "αυτάρκεια" και την "πληρότητα", εάν ψάξουμε μέσα μας ή εάν γίνουμε "καλύτεροι", αν αποκτήσουμε, δηλαδή, περισσότερα υλικά αγαθά ή ακόμη και γνώσεις, αν δεν έχουμε ανάγκη κανέναν, αν δεν μας πληγώνει κανείς... Κι είναι παράξενο, κάποιες φορές, όταν διαπιστώνουμε ότι, αυτό το "κενό", φαίνεται ότι γεμίζει περισσότερο όταν δίνουμε και μοιραζόμαστε, όταν αποδεχόμαστε και μας αποδέχονται χωρίς να κρίνουμε, όταν μπορούμε να νιώσουμε ασφάλεια χωρίς να αναζητούμε "παραφωνίες", ελαττώματα, λάθη και παραλείψεις των άλλων...

Αν το ουράνιο τόξο, έρχεται μετά από μια γκρίζα μέρα, σαν επιβεβαίωση μιας υπόσχεσης, τόσο "τάξης στον κόσμο" όσο και ελπίδας, τότε, πρέπει σίγουρα να μας θυμίζει ότι, τα "συμβόλαια", δεν αθετούνται έτσι απλά, πριν να εγκαταλείψουν και οι δυο πλευρές την προσπάθεια για την τήρησή τους... Θέλω να πω, ότι ένας πολύ σημαντικός προστατευτικός παράγοντας απέναντι στα συναισθήματα "κενού" είναι η αισιοδοξία, η οποία δεν αποτελεί μόνο μια στάση ζωής, που την έχει ή δεν την έχει ένα άτομο, αλλά είναι και κάτι που μαθαίνεται με παρουσία και προσπάθεια και αξίζει να το καταλάβουμε καλύτερα και να δουλέψουμε μ' αυτό...

Ας ξεκινήσουμε, όμως, από τους λόγους για τους οποίους μπορεί να νιώθουμε κενό...

"Επίλυση προβλημάτων": Τα συχνότερα εμπόδια

Τα συχνότερα εμπόδια στην επίλυση προβλημάτων, περιλαμβάνουν δυσλειτουργικές πεποιθήσεις, στάσεις και συμπεριφορές. Ωστόσο, το θέμα, σε αυτό το άρθρο, δεν είναι να κάνουμε κριτική, δηλαδή εάν η διαχείριση είναι "λάθος" ή "σωστή". Άλλωστε, αυτό, είναι κάτι που θα το κρίνει, τελικά, "η ιστορία"... Το θέμα είναι, να δράσουμε σύμφωνα με τους κανόνες ενός αποκαταστατικού "στυλ διαχείρισης" που έχει, από την αρχή, σαφείς στόχους και πραγματοποιείται με συγκεκριμένες διαδικασίες. Σε αυτό το πλαίσιο, προτεραιότητα είναι, η ικανοποίηση και το "κέρδος" όλων των πλευρών που επηρεάζει η επίλυση.

Τι μπορεί να λειτουργήσει, όμως, ανασταλτικά, ως προς την επίτευξη αυτού του γενικού στόχου;

Αποκλιμάκωση των αρνητικών συναισθημάτων με ...μικρές αλλαγές!

Συχνά, η γνώμη μας, επηρεάζεται από τα συναισθήματά μας. Στον καθημερινό λόγο, για παράδειγμα, όταν ρωτάμε κάποιον "ποια είναι η γνώμη του για κάτι ή για κάποιον",το πιο πιθανό είναι, να μας απαντήσει πώς νιώθει γι΄αυτό ή γι' αυτόν... Μάλιστα, αυτή η πολύ στενή σχέση των συναισθημάτων και των σκέψεών μας, έχει επιπτώσεις στη διαχείριση του θυμού και των αρνητικών (σωματικών) εκδηλώσεων. Αυτό σημαίνει ότι, προκειμένου να διαχειριστείτε τα πολύ έντονα συναισθήματά σας, αρκεί να πάρετε απόσταση από την κατάσταση που σας αναστατώνει και να προσπαθήσετε να αναδείξετε νέες όψεις των καταστάσεων ή να προσθέσετε νέα στοιχεία σ' αυτές.

Δεν υπάρχουν "τρικ" ούτε "μαγικές συνταγές". Η αποκλιμάκωση της έντασης, σχετίζεται άμεσα με τις δεξιότητες σας να διατηρείτε την ουδετερότητά σας. Και το άτομο που ενδιαφέρεται πραγματικά να διαχειριστεί τα συναισθήματά του, θα πρέπει να "δουλέψει" σοβαρά με αυτά! Οι δεξιότητες αυτές, κατακτώνται με γνώση, πρακτική, εμπειρία και ωρίμανση, αφού πάντοτε ο δρόμος της ισορροπίας είναι ο πιο δύσκολος, επειδή χρειάζεται να ξεπερνάμε τον αυθόρμητο τρόπο που όλοι έχουμε να βλέπουμε τα πράγματα. Ένας ψυχολόγος, θα βοηθούσε αυτή τη διαδικασία, δημιουργώντας ένα πιο δομημένο πλαίσιο αναφοράς, που θα μπορούσε να περιλαμβάνει πιο συγκεκριμένες προτεραιότητες, περισσότερες ευκαιρίες κατανόησης της σχέσης πεποιθήσεων-στάσεων-συμπεριφορών και σκέψεων-συναισθημάτων-συμπεριφορών και θέτοντας περισσότερους στόχους σε σχέση με την καλύτερη διαχείριση των δυνατοτήτων του κάθε ατόμου.

Με πολύ απλά λόγια, στο άρθρο αυτό, θα κάνουμε λόγο, για τουλάχιστον 4 επίπεδα της αποκλιμάκωσης: το λεξιλόγιο που χρησιμοποιούμε, τις σκέψεις σχετικά με κάποιον ή κάτι, τις πεποιθήσεις σχετικά με το "τι θα έπρεπε" ή "τι δεν θα έπρεπε να συμβαίνει" και τον τρόπο με τον οποίο τείνουμε, γενικά, να αντιλαμβανόμαστε το "σύνολο". Εδώ, έχω να δώσω μερικά παραδείγματα. Προκειμένου να αποκλιμακώσετε την ένταση, το λεξιλόγιο που χρησιμοποιείτε, θα πρέπει να περιέχει περιγραφές συμπεριφορών και όχι χαρακτηρισμούς προσώπων, οι σκέψεις σχετικά με το αντικείμενο που σας προκαλεί δυσφορία, θα πρέπει να συμπληρώνονται από ουδέτερα στοιχεία και εναλλακτικές -κι όχι απόλυτες- ερμηνείες, τα "τι θα έπρεπε" και "τι δεν θα έπρεπε" καλό είναι, αφού αναλύονται και συζητιούνται ξεκάθαρα να μένουν μετά "πίσω" ως "περασμένα-ξεχασμένα" και ο τρόπος που τείνετε να αντιλαμβανόσαστε το σύνολο, θα πρέπει να προσπαθεί να μπλοκάρει την τάση που έχουν τα αρνητικά συναισθήματα να "διαποτίζουν" το σύνολο...

Πιο συγκεκριμένα, οι "μικρές αλλαγές", που προτείνουμε παρακάτω, μπορούν να γίνουν η αρχή της (εντατικής) "δουλειάς" που περιγράψαμε παραπάνω:

Πώς να κάνουμε την κλασική διδασκαλία πιο διαδραστική και ενδιαφέρουσα με μικρές αλλαγές!

Οι ηλικίες 3 έως 8 ετών, φαίνεται ότι έχουν συγκεκριμένες απαιτήσεις ώστε να παρακολουθήσουν τη διδασκαλία. Θα λέγαμε ότι σε αυτές τις ηλικίες, χρειάζεται περισσότερο να κρατήσει ο εκπαιδευτικός ζωηρό το ενδιαφέρον για το αντικείμενο που διδάσκει, συχνά, λειτουργώντας περισσότερο ως εμψυχωτής, κινητοποιώντας τα παιδιά να συμμετέχουν ενεργά στο μάθημα: να επαναλάβουν ορισμένες λέξεις, να απαντήσουν σε ερωτήσεις αναφέροντας τις σχετικές εμπειρίες τους, να παρατηρήσουν, να περιγράψουν… Μια τέτοια εμπλοκή με τη σχολική ύλη, απαιτεί κατάλληλη προετοιμασία του εκπαιδευτικού και συνεχή ανατροφοδότηση/ ενθάρρυνση όλων των ατόμων μέσα στην ομάδα. Αυτό σημαίνει, ότι πρέπει να εμπλέκονται εξίσου όλα τα επίπεδα των μαθητών της τάξης, συνεπώς, ο βαθμός δυσκολίας αντί να αυξάνει προοδευτικά, θα πρέπει να επανέρχεται και να ανεβαίνει εναλλάξ, ώστε να μην χάνουμε το ενδιαφέρον και τα κίνητρα των μαθητών των «πίσω θρανίων». Βέβαια, οι σύγχρονες εκπαιδευτικές μέθοδοι, θέλουν τους μαθητές να εργάζονται ομαδικά, σε μεγαλύτερα τραπέζια όπως επίσης και να εμπλουτίζουν τα μαθήματα τους με «δράσεις» και «εκπαιδευτικές επισκέψεις».

Ωστόσο, για να κάνουμε ένα καλό μάθημα, δεν είναι απαραίτητο να είμαστε σε μια διαρκή αναζήτηση «δράσεων» και «πρωτότυπων εμπειριών». Πρώτα απ’ όλα, οι μαθητές, πρέπει να νιώθουν ασφαλείς με όσα ήδη γνωρίζουν, επειδή η νέα γνώση, έχει την τάση να οικοδομείται στη βάση της προηγούμενης, δηλαδή, σε συνέχεια ή ακόμη και σε σύγκρουση με την παλιά! Αλλά και επιδιώκοντας να κάνουμε το μάθημα πιο ενδιαφέρον, αρκεί το επιπλέον υλικό, η αξιοποίηση των εμπειριών, η διατήρηση της οπτικής επαφής με όλους τους μαθητές και η εμπλοκή όλων των αισθήσεων! Ακολουθούν 10 …«εμπιστευτικές πληροφορίες»!

Χρειαζόμαστε τις γνώμες των άλλων;

Φαίνεται ότι περνάμε αρκετό από το χρόνο μας σε τυπικές και άτυπες εκπαιδευτικές διαδικασίες, που ως στόχο έχουν, να μας καταστήσουν περισσότερο αυτόνομους, δηλαδή τόσο αποτελεσματικούς όσο και υπεύθυνους στη ρύθμιση των προσωπικών μας θεμάτων αλλά και στο να λαμβάνουμε σωστές και δίκαιες αποφάσεις σε θέματα που αφορούν την κοινωνική ζωή. Υποτίθεται ότι, όσο περισσότερο έχουμε τον "έλεγχο", τόσο λιγότερο μας αφορά η γνώμη των άλλων... Υποτίθεται επίσης, ότι μια αυτοπεποίθηση με "στέρεες βάσεις", δεν επηρεάζεται από τις γνώμες των άλλων... Εξακολουθούμε, ωστόσο, να υπολογίζουμε τη γνώμη των άλλων, ιδιαίτερα όταν εκείνοι είναι σημαντικοί, για διαφόρους λόγους, για εμάς...

 

Όμως, υπό ποιες προϋποθέσεις, οι γνώμες των άλλων πράγματι μας αφορούν και μπορούν να είναι χρήσιμες και υπό ποιες προϋποθέσεις είναι καλύτερα να μην τις λαμβάνουμε υπόψη;

"Ομαλές μεταβάσεις" σε νέα σχολικά περιβάλλοντα

Πρώτη μέρα στο νηπιαγωγείο, στο δημοτικό, στο γυμνάσιο; Ή μήπως σε ένα καινούργιο σχολείο;

Ενθουσιασμός για τους ενηλίκους κι ένα μικρό "σφίξιμο" στο στήθος για τα παιδιά... Σίγουρα, αξίζει να μοιραστούμε αυτά τα συναισθήματα, μικροί και μεγάλοι. Νομίζω, ότι το "κλειδί", εδώ, είναι η ενσυναίσθηση. Αλλά, όχι η υπερβολική ανησυχία των ενηλίκων. Ούτε η υπερβολική τους ανταπόκριση, με το να υπερ-καλύπτουν ή ακόμη και να προλαμβάνουν τις επιθυμίες των παιδιών. Ενσυναίσθηση, σημαίνει, ότι καταλαβαίνω τι νιώθεις και προσπαθώ για να καταλάβουμε καλύτερα ο ένας τον άλλο. Δεν σημαίνει, όμως, ότι ανταποκρίνομαι στις επιθυμίες σου, προσφέροντας σου, περισσότερα υλικά αγαθά, στη θέση της συναισθηματικής κατανόησης. Τα υλικά αγαθά και η προσωρινή ικανοποίηση "επιθυμιών" δεν μπορούν να "μειώσουν" τις αγωνίες των παιδιών. Ίσως, φαίνεται σαν να τις "επικαλύπτουν" μερικώς, αλλά δεν βοηθούν ουσιαστικά, όσο το να είμαστε παρόντες, δίνοντας τους την προσοχή μας.

Αναφέρομαι στα παραπάνω με προσοχή, μόνο έως το σημείο, όπου, ξεκινά η υπερβολή και χωρίς να υποτιμώ, βέβαια, τη σημασία της υλικής προετοιμασίας για την ψυχολογία των παιδιών. Άλλωστε, το "εμπορικό μέρος" αφορά την κάθε "γιορτή" νέας αρχής. Η αγορά των καινούργιων σχολικών, είναι μια διαδικασία που την απολαμβάνουν και οι ενήλικες και σίγουρα είναι ένα αναπόσπαστο (θετικό) μέρος της νέας σχολικής χρονιάς!

Ποιο είναι, όμως, το καλύτερο, που μπορούμε να κάνουμε, για να μπούμε στην ψυχολογία της αλλαγής;

Δεξιότητες γραπτού λόγου: Οι 10 καλύτερες συμβουλές για εκθέσεις και εργασίες!

Ένα καλό γραπτό, αναβαθμίζει συνολικά την ποιότητα των ιδεών που θέλουμε να παρουσιάσουμε. Η παραγωγή του γραπτού λόγου, εμπλέκει συγκεκριμένες δεξιότητες και στρατηγικές, οι οποίες, σίγουρα μπορούν να διδαχθούν στα άτομα, πρώτα απ’ όλα, όμως, θα πρέπει να ξεκινήσουμε από την οργάνωση του χώρου και του χρόνου. Στη συνέχεια, αναφορικά με την οργάνωση του περιεχομένου, φαίνεται ότι υπάρχουν κάποια στάδια τα οποία είναι προαιρετικά και κάποια άλλα, που είναι πιο απαραίτητα, ειδικά στους …αρχάριους. Ας πούμε, η υποστήριξη της μνήμης με πρόχειρα σχεδιαγράμματα και σημειώματα, είναι απαραίτητη, τουλάχιστον έως ότου αναπτύξουμε αρκετά τις δεξιότητες γραφής μας. Άλλωστε, η μνήμη, αποτελεί μια γνωστική διαδικασία-κλειδί για τη γραφή: η διαχείριση των ιδεών, εμπλέκει τόσο τη βραχύχρονη μνήμη «εδώ και τώρα», όσο και τη μακρόχρονη μνήμη απ’ όπου ανασύρουμε τις σχετικές γνώσεις μας.

Ωστόσο, το πιο απαραίτητο στάδιο, απ’ όλα, τα στάδια της παραγωγής ενός γραπτού κειμένου, είναι, αυτό που επιστημονικά ονομάζεται «ενεργοποίηση της (σχετικής/ προηγούμενης) γνώσης» γύρω από το ζητούμενο και εξακολουθεί να παραμένει ένα από τα «αόρατα» βήματα της γραφής, ακριβώς επειδή αποτελεί μια προϋπόθεση, η οποία δεν αξιολογείται κατά τη βαθμολόγηση…

Στο άρθρο αυτό, έχουμε συγκεντρώσει συμβουλές που αφορούν όλα τα στάδια της παραγωγής ενός γραπτού κειμένου. Είναι γραμμένο, τόσο με γνώση όσο και με ειλικρίνεια και πιστεύω ότι, επειδή περιλαμβάνει πρακτικές οδηγίες, θα βοηθήσει αρκετά και όσους διδάσκουν γραπτή έκφραση σε μικρά παιδιά. Πιο συγκεκριμένα:

«Ομαλές μεταβάσεις»

Φθινόπωρο ξανά... 
Τώρα που έχω μάλλον μεγαλώσει, δεν έχω αγαπημένες εποχές… 

Αγαπάω, όμως, κάθε ευκαιρία για μια μικρή «νέα αρχή» και περισσότερο, το να περνάω από τα ίδια χρονικά σημεία αναφοράς, καθώς οι εποχές εναλλάσσονται, με μια κυκλικότητα που μας κρατά σε ισορροπία, δίνοντας μας την ευκαιρία να (επαν)επενδύσουμε ίδια νοήματα, συμπληρωματικά με το να χαιρόμαστε το συνηθισμένο χρόνο που, κατά τα άλλα, συνεχίζει να κυλάει ασταμάτητα... 
Γι' αυτό λέμε καλό μήνα κάθε μήνα και "με το καλό" για κάθε νέα αρχή... 

Με αφορμή τις νέες αρχές, λοιπόν, συμπληρώνω τους στόχους μου, με μικρές λεπτομέρειες που θα ήθελα να προσθέσω... Για παράδειγμα, λέω ότι, από ‘δω και πέρα, προτεραιότητα είναι να …έχω λιγότερο άγχος, …βρίσκω περισσότερο χρόνο για τα άτομα με τα οποία περνάω ευχάριστα, …μην είμαι ακατάδεκτη, …χωρίζω σε μικρότερα κομμάτια τους στόχους μου, …φανταστώ κάτι εντελώς νέο και να βρω τρόπο να το εντάξω στην καθημερινότητα, …ασχοληθώ με το σπίτι μου και να προετοιμάζω περισσότερο το χώρο για τις ωραίες στιγμές, …αξιοποιώ ακόμη και τα πιο μικρά πράγματα που έχουν αξία για μένα… αφιερώνω περισσότερο χρόνο στη σκέψη ή στη δράση κ.ό.κ…

Σε άρθρα αυτού του ιστολογίου, έχουμε αναφέρει, ότι οι αλλαγές μιας, ας πούμε νέας, αρχής, δεν χρειάζεται να είναι «ριζικές» για να είναι «αλλαγές»… Δεν χρειάζεται να περιέχουν την απόρριψη και σίγουρα δεν είναι απαραίτητο να είναι αυστηρές, πιεστικές ή απόλυτες… 

Το κλειδί είναι, οι ομαλές μεταβάσεις, επειδή, ακόμη και η αλλαγή (!), οφείλει να δίνει την αίσθηση της συνέχειας... Οι καλύτερες συνταγές, άλλωστε, είναι εκείνες που φέρουν κάτι από το παρελθόν και κάτι από το μέλλον ταυτόχρονα... Κι αυτή η σοφία, θα έλεγα ότι είναι ένα χάρισμα που επιβεβαιώνουμε καθώς μεγαλώνουμε... 

Κατά τη γνώμη μου, σε κάθε νέα αρχή, θα πρέπει να έχουμε κατά νου, πρώτον ότι, αν εχθρός του καλού είναι το «καλύτερο», τότε το «τέλειο» είναι εχθρός του «καλύτερου»… Αυτή η διαπίστωση, προτείνει ένα όριο/ μέτρο, σε κάθε αναβολή της δράσης για χάρη του σχεδιασμού... 

Δεύτερον, ότι δεν είναι απαραίτητο, να αναζητάμε διαρκώς περισσότερες εμπειρίες… Τις πιο πολλές φορές, μάλιστα, αρκεί το να (επαν)οργανώσουμε τα ίδια πράγματα, εξετάζοντάς τα από διαφορετικές πλευρές και όχι να ξεκινάμε συνεχώς νέα πράγματα, λειτουργώντας από την ίδια οπτική γωνία…

Ο ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ, στο ιστολόγιό μας, δεν είναι μόνο «σχολικός» μήνας, αλλά, θα τον αφιερώσουμε, επίσης, στις νέες αρχές και στις (μικρές!) αλλαγές… 

Καλό μήνα σε όλους! Και καλό φθινόπωρο!

Χ. Κ.