Κατανοώντας καλύτερα τα κίνητρα για αποτελεσματικότητα και προγραμματίζοντας τον εαυτό μας και τα παιδιά μας για την «επιτυχία»

«Υπομονή κι επιμονή»… προστάζει ο σύντομος «χρυσός κανόνας», αλλά αρκούν ώστε να επιτυγχάνουμε όλα αυτά που επιθυμούμε;

Άλλο τόσο σημαντικό, φαίνεται ότι είναι, το να ξέρουμε πότε αποβαίνει πιο χρήσιμο το να εγκαταλείπουμε την προσπάθεια και να ξεκινούμε κάτι καινούργιο… Όσο σημαντικό λοιπόν, είναι το να παίρνουμε το χρόνο μας, να συσπειρώνουμε δυνάμεις και να δίνουμε ευκαιρίες στον εαυτό μας, τόσο σημαντικό είναι επίσης, το να βάζουμε κάπου-κάπου τελείες και να κοιτάζουμε το σύνολο, με μια διάθεση, μάλλον ουδέτερη προς θετική... Μάλιστα, συζητώντας, πρόσφατα, με μια φίλη και συνάδελφό μου ψυχολόγο, καταλήξαμε στο ότι, κάποιες από αυτές που θεωρούμε ως προσωπικές «επιτυχίες» μας, δεν οφείλονταν τελικά και τόσο σε κάποιες «ξεχωριστές» ικανότητές μας, αλλά στη σωστή εκτίμηση του πότε και για ποια πράγματα έπρεπε να συνεχίζουμε να προσπαθούμε και ποια άλλα θα προσθέταμε, τελικά, στο «βιογραφικό» μας ως …«δεν»!

Πέρα, όμως, από τους προσωπικούς «χειρισμούς» που κάνουμε, σε σχέση με τους στόχους μας, δεν υπάρχει αμφιβολία, ότι σε όλους μας υπάρχει ένα «κίνητρο» που μας ωθεί να είμαστε αποτελεσματικοί και να επιδιώκουμε την «υπεροχή», η οποία σχετίζεται με την «επιτυχία» αυτών των στόχων…

Από επιστημονικής απόψεως, που έγκειται το "κίνητρο της επιτυχίας";

Πρόκειται, με λίγα λόγια, για τα συναισθήματα και τις σκέψεις, που μας κάνουν να επιθυμούμε την αποτελεσματικότητα και το αίσθημα «ανωτερότητας»/ «υπεροχής» του εαυτού μας, μέσα από τις συμπεριφορές οι οποίες βρίσκουν το στόχο τους.

Ο σεβασμός κερδίζεται ή τον οφείλουμε σε κάποιους;

Το σεβασμό, προφανώς τον κερδίζουμε. Σε κάποιους, όμως, τον οφείλουμε, κατά κάποιον τρόπο, προκαταβολικά, επειδή έχουν αναλάβει, κάποιον «δύσκολο» ρόλο…

Πρώτα απ’ όλα, το σεβασμό, τον αξίζουμε όλοι: οι «μικροί», οι πιο «μεγάλοι», οι γονείς αλλά και τα παιδιά, οι δάσκαλοι αλλά και οι μαθητές, αυτοί που ξεκινούν κάτι νέο, αυτοί που ξέρουν καλά τη «θεωρία» αλλά και αυτοί που ξέρουν καλά την «πράξη», αυτοί που περιορίζονται στα καθήκοντά τους, αυτοί που δεν περιορίζονται στα καθήκοντά τους αλλά κάνουν και κάτι παραπάνω και αυτοί που έχουν κάνει «λάθη». Γενικά, ο σεβασμός, όπως και η εμπιστοσύνη, χρειάζεται να υπάρχουν «προκαταβολικά» στις σχέσεις, ωστόσο, από ένα σημείο κι έπειτα, μπορούμε να πούμε ότι, ταυτόχρονα, κερδίζονται στην πορεία.

Φαίνεται, όμως, σαν να υπάρχει κι εδώ, κάποια διάσταση, μεταξύ θεωρίας και πράξης:

Οι πιο σημαντικές σχέσεις της ζωής μας…

Η γνώση δεν είναι απαισιόδοξη. Η γνώση είναι ευθύνη.

Αυτός που γνωρίζει περισσότερα, έχει ίσως, μια παραπάνω υποχρέωση να δρα…

Κι εμείς τι κάνουμε; Ξοδεύουμε, ίσως, τον περισσότερο από το χρόνο μας, για να μιλάμε για την ισότητα, για να απαιτούμε να έχουμε εκείνες τις σχέσεις, στις οποίες θα κάνουμε τα ίδια βήματα με τον άλλο, σαν να έπρεπε να συναντηθούμε στη μέση μιας γέφυρας… Κι αυτό είναι, βέβαια, δίκαιο και σωστό!

Κάνουμε έναν ευυπόληπτο αγώνα, ώστε να μάθουμε καλά και να μπορούμε να υποστηρίξουμε έμπρακτα, αυτή τη θεωρία. Προσπαθούμε να αποκτήσουμε περισσότερες δεξιότητες, για να μπορούμε να βρίσκουμε το «δίκιο» μας, να διεκδικούμε αυτά που θέλουμε πιο πολύ, να επηρεάζουμε, με πιο αποτελεσματικό τρόπο, τις καταστάσεις που μας αφορούν…

Κι όλα αυτά, για να βγούμε, τελικά, εκεί έξω και να διαπιστώσουμε ότι, στην πράξη, τα πράγματα είναι κάπως διαφορετικά: επειδή, οι πιο σημαντικές σχέσεις στη ζωή μας, θα είναι αυτές, στις οποίες θα χρειαστεί να κάνουμε εμείς τα περισσότερα βήματα! Δηλαδή, οι σχέσεις με τα παιδιά μας, με τους μαθητές μας, με αυτούς που φροντίζουμε…

Επειδή, υπάρχουν κάποιοι, που δεν θα μπορέσουν να κάνουν ίσα βήματα με άλλους. Και αυτά τα άτομα, θα μας μάθουν ότι αυτό είναι η αγάπη και η εμπιστοσύνη: το ότι πάντα, θα υπάρχει εκεί κάποιος, έτοιμος να κάνει ακόμη και τα περισσότερα βήματα, στο «γεφύρι»… Επειδή δεν έχουμε όλοι τις ίδιες λεκτικές ικανότητες, επειδή δεν έχουμε τις ίδιες κινητικές ικανότητες, επειδή δεν έχουμε την ίδια υπομονή… Ούτε έχουμε την ίδια ανοχή, στο αίσθημα μιας «απειλής»: κάποια άτομα, όταν νιώθουν φόβο ή ανασφάλεια, απομονώνονται και κλείνονται στον εαυτό τους. Κάποια άλλα όμως, κινητοποιούνται να αναλάβουν ενεργή δράση…

Οι πιο σημαντικές σχέσεις της ζωής μας, είναι και με όλους αυτούς, που είναι οι «καθημερινοί» μας ήρωες, όχι επειδή αναλαμβάνουν με προθυμία, κάτι που κάποιος άλλος, στη θέση τους, θα μπορούσε να θεωρεί ως «φορτίο». Αλλά επειδή, έχουν την ξεχωριστή χαρά να είναι εκεί, για να κάνουν τα περισσότερα βήματα πάνω στο γεφύρι…

                                       

Χ. Κ.