Το Σάββατο 3 Μαρτίου 2018, συμμετείχα σε μια πολύ ενδιαφέρουσα εκδήλωση του Φροντιστηρίου Ξένων Γλωσσών Καπετάνιου, παρουσιάζοντας σύντομη εισήγηση σχετικά με την καλή συνεργασία εκπαιδευτικών-μαθητών-γονέων. Ευχαριστώ πολύ τους διοργανωτές και τους συμμετέχοντες για την προσοχή τους και τις ενδιαφέρουσες ερωτήσεις τους.
Οι εκπαιδευτικές διαδικασίες βασίζονται σε σχέσεις που τα παιδιά συνάπτουν με τους σημαντικούς ενηλίκους και με τους συνομηλίκους τους. Εντός ασφαλών, οικείων και συνεργατικών σχέσεων, τα παιδιά υιοθετούν νέες συμπεριφορές και κατακτούν νέες γνώσεις.
Σε αυτές τις σχέσεις, μέσα από τις οποίες προωθούνται διαδικασίες μάθησης, περισσότερο ή λιγότερο δομημένες, ο ρόλος των ενηλίκων περιγράφεται από τους ειδικούς με τη μεταφορά της "σκαλωσιάς"*, επειδή οι ενήλικοι βοηθούν πρόθυμα τα παιδιά σε αυτά που δεν μπορούν να καταφέρουν μόνα τους και στη συνέχεια αποχωρούν, εξίσου πρόθυμα, ώστε τα παιδιά να λειτουργήσουν αυτόνομα, εφαρμόζοντας και γενικεύοντας τη νέα γνώση.
Έτσι, στην κατάκτηση νέων γνώσεων, οι ενήλικοι αξιοποιούν τις κλίσεις των παιδιών, οργανώνουν ευκαιρίες ενεργητικής μάθησης, παρουσιάζουν στα παιδιά τις αλληλουχίες βημάτων για την επίλυση προβλημάτων και βοηθούν τα παιδιά να διαχειρίζονται την αναστάτωση τους και να επικεντρώνονται στους στόχους τους. Οι διαδικασίες με τις οποίες τα παιδιά κατακτούν γνώσεις είναι διαδραστικές και ξεκινούν με μεγαλύτερη καθοδήγηση από τους ενηλίκους, η οποία προοδευτικά μειώνεται καθώς τα παιδιά μαθαίνουν να χρησιμοποιούν με δική τους πρωτοβουλία τις νέες γνώσεις. Προς την ίδια κατεύθυνση, οι λεκτικές επιβραβεύσεις από τους σημαντικούς ενηλίκους, ενισχύουν τα κίνητρα των παιδιών για μάθηση, τα οποία από εξωτερικά στη συνέχεια γίνονται εσωτερικά.
Έτσι, στην κατάκτηση νέων γνώσεων, οι ενήλικοι αξιοποιούν τις κλίσεις των παιδιών, οργανώνουν ευκαιρίες ενεργητικής μάθησης, παρουσιάζουν στα παιδιά τις αλληλουχίες βημάτων για την επίλυση προβλημάτων και βοηθούν τα παιδιά να διαχειρίζονται την αναστάτωση τους και να επικεντρώνονται στους στόχους τους. Οι διαδικασίες με τις οποίες τα παιδιά κατακτούν γνώσεις είναι διαδραστικές και ξεκινούν με μεγαλύτερη καθοδήγηση από τους ενηλίκους, η οποία προοδευτικά μειώνεται καθώς τα παιδιά μαθαίνουν να χρησιμοποιούν με δική τους πρωτοβουλία τις νέες γνώσεις. Προς την ίδια κατεύθυνση, οι λεκτικές επιβραβεύσεις από τους σημαντικούς ενηλίκους, ενισχύουν τα κίνητρα των παιδιών για μάθηση, τα οποία από εξωτερικά στη συνέχεια γίνονται εσωτερικά.
Ένα εξίσου σημαντικό μέρος της συνεργασίας εκπαιδευτικών-μαθητών-γονέων, είναι η ενθάρρυνση των παιδιών όταν καλούνται να παρουσιάσουν τις γνώσεις τους ώστε να αξιολογηθούν οι επιδόσεις τους στις εξεταστικές διαδικασίες. Επιπλέον, οι εξεταστικές διαδικασίες, αποτελούν καλές ευκαιρίες επαναλήψεων. Προκειμένου να μειωθεί το άγχος όλων των πλευρών, είναι σημαντικό η αυτοπεποίθηση των παιδιών να είναι βασισμένη σε ρεαλιστικές προσδοκίες και όλες οι πλευρές να έχουν κοινή, ξεκάθαρη εικόνα του χρόνου που χρειάζεται να αφιερωθεί και των στόχων που πρέπει να επιτευχθούν σε κάθε στάδιο.
Χ. Κ.
(*Τα μοντέλα προέκυψαν εφαρμόζοντας στην πρακτική ιδέες του Vygotsky για την ανάπτυξη των παιδιών και το ρόλο των ενηλίκων. Για τον αναγνώστη που ενδιαφέρεται, η αντίστοιχη θεωρία και πρακτική στην εκπαίδευση μπορεί να αναζητηθεί ως "scaffolding"...)
Χ. Κ.
(*Τα μοντέλα προέκυψαν εφαρμόζοντας στην πρακτική ιδέες του Vygotsky για την ανάπτυξη των παιδιών και το ρόλο των ενηλίκων. Για τον αναγνώστη που ενδιαφέρεται, η αντίστοιχη θεωρία και πρακτική στην εκπαίδευση μπορεί να αναζητηθεί ως "scaffolding"...)
